روز دوشنبه ۲۴ آبان ۱۴۰۰، رسانه‌های اسرائیلی از کشف توطئه‌ای برای ترور یک مقام سابق اطلاعاتی این کشور که پس از بازنشستگی در کلمبیا تجارت می‌کرد، خبر دادند؛ تروری که حزب‌الله لبنان در بوگوتا، پایتخت این کشور، در حال برنامه‌ریزی برای آن بود. پیش‌تر در تابستان ۲۰۲۱، حزب‌الله برای ترور یک بازرگان دیگر اسرائیلی در کلمبیا هم اقدام کرده بود؛ توطئه‌ای که در جریان آن، دو تن از اعضای حزب‌الله دو آدمکش کلمبیایی را برای اجرای این طرح استخدام کرده بود. پلیس کلمبیا این «آدمکش»ها را دستگیر کرد.
این نخستین بار نیست که چنین اتهامی به «آدمکش»های اجیر شده سپاه قدس و حزب‌الله لبنان در تلاش برای ترور غیرنظامیان اسرائیلی و عمدتا بازرگانان این کشور نسبت داده می‌شود. آن‌ها از ابتدای سال ۱۴۰۰ و به دنبال ترور محسن فخری‌زاده، رئیس سازمان پژوهش‌های نوین دفاعی و یکی از افراد کلیدی در برنامه اتمی نظامی جمهوری اسلامی ایران سپاه قدس، در تلاش برای پاسخگویی به آن بوده‌اند؛ تلاشی که به علت ناتوانی سپاه قدس و گروه‌های نیابتی‌اش در ترور مقام‌های امنیتی و سیاسی اسرائیلی در خاک این کشور، آن‌ها را به برنامه‌ریزی برای ترور غیرنظامیان اسرائیلی و عمدتا بازرگانان در فراسوی مرزهای اسرائیل، واداشته است.
موساد، سرویس اطلاعاتی اسرائیل، در راستای مقابله با خطر ترور شهروندان و به‌خصوص بازرگانان سرشناس اسرائیلی در کشورهای خارجی، به بررسی دقیق فعالیت‌های سپاه قدس و حزب‌الله در کشورهایی که بازرگانان اسرائیلی زیادی در آن‌ها سکونت دارند و صاحب کسب‌وکارند، مشغول است.
در ماه‌های گذشته، موساد اعلام کرده که بسیاری از افرادی را که سپاه قدس برای «جاسوسی و سوء‌قصد به بازرگانان اسرائیلی استخدام کرده بود»، شناسایی و با اطلاع‌رسانی به پلیس کشورهای متبوع دستگیری آن‌ها را ممکن کرده است. در این میان می‌توان به دستگیری یک شهروند جمهوری آذربایجان در نیکوزیا، پایتخت قبرس، در تاریخ پنجم مهرماه ۱۴۰۰ و همچنین دستگیری سه شهروند پاکستانی و یک شهروند لبنانی در تاریخ ششم آبان در لارناکا اشاره کرد؛ افرادی که سپاه قدس برای ترور شماری از بازرگانان اسرائیلی در قبرس استخدام کرده بودند.
هدف قرار دادن غیرنظامیان اسرائیلی در سال ۲۰۲۱
در فاصله ۲۵ دی ۱۳۸۵ تا ۲۱ دی ۱۳۹۰، شش ترور چهره‌های کلیدی برنامه‌های هسته‌ای ایران به موساد، سرویس اطلاعاتی اسرائیل نسبت داده شد. پس از کشته شدن آخرین نفر آن‌ها یعنی مصطفی احمدی روشن، سپاه قدس تصمیم گرفت از طریق ترور هم‌زمان دیپلمات‌های اسرائیلی در چند کشور جهان به این ترورها پاسخ دهد.
اعضای سپاه قدس پس از آموزش، به دهلی، تفلیس و بانکوک سفر کردند تا برای ترور دیپلمات‌های اسرائیلی از جمله سفرا و وابستگان نظامی این کشور در هند، گرجستان و تایلند اقدام کنند. آن‌ها برنامه داشتند اهداف خود را به وسیله بمب‌های چسبان، شیوه‌ای که موساد دانشمندان هسته‌ای ایرانی را ترور کرده بود، به قتل برسانند. در تفلیس، آن‌ها قصد داشتند ساختمان سفارت اسرائیل را هم منفجر کنند؛ اما تنها در دهلی موفق شدند با انفجار بمب چسبان روی در خودرو وابسته نظامی اسرائیل، همسر او، راننده و یک رهگذر را زخمی کنند.
اجرای این حملات برای روز ۲۳ بهمن ۱۳۹۰ برنامه‌ریزی شده بود اما به دلیل فقدان آموزش کافی اعضای سپاه قدس در بانکوک، حمله در تایلند با یک روز تاخیر برنامه‌ریزی شد. درنهایت نبود آموزش کافی و انفجار مواد منفجره در مخفیگاه اعضای سپاه قدس به دستگیری سه نفر از آن‌ها در تاریخ ۲۴ بهمن ۱۳۹۰ منجر شد؛ افرادی که درنهایت در سال ۱۳۹۹، با کایلی مور گیلبرت، پژوهشگر استرالیایی-بریتانیایی زندانی در جمهوری اسلامی ایران، مبادله شدند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
شکست عملیات تروریستی سپاه قدس در هند، تایلند و گرجستان مانع از برنامه‌ریزی این ارگان تروریستی برای حمله به مراکز دیپلماتیک و دیپلمات‌های اسرائیلی نشد. در تابستان ۱۳۹۱، سپاه قدس برای حمله به سفارت اسرائیل در کنیا برنامه‌ریزی کرد. دو عضو سپاه قدس و مامور به وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران به نام‌های احمد ابوالفتحی و منصور موسوی برای اجرای این حمله مامور شدند؛ اما پلیس کنیا این دو نفر را در تاریخ ششم تیر ۱۳۹۱ و پیش از حمله، در شهر بندری مومباسا دستگیر کرد.
شکست حمله به مراکز دیپلماتیک و همچنین دیپلمات‌های اسرائیلی سبب شد تا سپاه قدس از حزب‌الله لبنان برای ترتیب دادن حملات مشابه استفاده کند. از آنجا که ترور دیپلمات‌های اسرائیلی امری تقریبا ناممکن و دشوار بود، سپاه تصمیم گرفت غیرنظامیان اسرائیلی را هدف قرار دهد. به این ترتیب در روز ۲۸ تیر ۱۳۹۱، یکی از اعضای شیعه حزب‌الله به نام محمدحسین الحسینی با تابعیت لبنانی-فرانسوی، با منفجر کردن جلیقه انتحاری خود در یک اتوبوس در نزدیکی فرودگاه بورگاس بلغارستان ضمن به هلاکت رساندن خود، شش توریست غیرنظامی اسرائیلی را کشت و ۳۲ نفر دیگر را مجروح کرد. دیگر اعضای حزب‌الله که در این حمله دخیل بودند نیز تابعیت‌های دوگانه داشتند که امکان سفر راحت آن‌ها به کشورهای عضو پیمان شینگن در اتحادیه اروپا را فراهم می‌کرد. مالید فرح معروف به «حسین حسین» شهروند استرالیا و حسن الحاج شهروند کانادا بود.
تلاش برای پاسخگویی به ترور محسن فخری‌زاده
محسن فخری‌زاده، معاون وزیر دفاع جمهوری اسلامی ایران و رئیس سازمان پژوهش‌های نوین دفاعی، بود. او یکی از فرماندهان نیروی موشکی سپاه پاسداران به شمار می‌رفت که به همراه شماری دیگر از فرماندهان موشکی سپاه، در راستای توسعه موشک‌های بالیستیک مجهز به کلاهک هسته‌ای به وزارت دفاع مامور شدند.
نقش مهم او در توسعه برنامه هسته‌ای نظامی ایران فخری‌زاده را به هدف درجه ۱ موساد برای ترور تبدیل کرد. درنهایت ترور او به موساد نسبت داده شد و بحث نفوذ امنیتی موساد در ساختار امنیتی جمهوری اسلامی ایران مورد توجه قرار گرفت. فخری‌زاده در تاریخ هفتم آذر ۱۳۹۹ در منطقه آبسرد دماوند در شرق تهران کشته شد. تنها چند روز پس از آزادسازی سه عضو سابق سپاه قدس که در ۲۴ بهمن ۱۳۹۰ در بانکوک دستگیر شده بودند.
موساد با قتل محسن فخری‌زاده ضربه محکمی به اقتدار رژیم جمهوری اسلامی ایران وارد کرد و مقام‌های تهران را به برنامه‌ریزی دوباره برای انتقام‌گیری واداشت؛ اما این بار دیگر نه سپاه قدس توان ارسال اعضای خود به کشورهای خارجی برای اجرای عملیات ترور را داشت و نه وزارت امور خارجه در شرایطی که رژیم جمهوری اسلامی ایران با بحران سیاسی و اقتصادی ناشی از خروج آمریکا از برجام و تلاش دولت ترامپ برای بازگرداندن ایران به پای میز مذاکره مواجه بود، مقابله با پیامدهای منفی هرگونه حمله را تاب می‌آورد.
بنابراین پس از ماه‌ها، مسئولیت اجرای حمله‌ها در پاسخ به کشته شدن محسن فخری‌زاده به عهده حزب‌الله لبنان و دیگر اعضای خارجی گروه‌های نیابتی گذاشته شد و سپاه قدس و نیروهای نیابتی آن به علت ناتوانی در هدف قرار دادن دیپلمات‌ها و مراکز دیپلماتیک اسرائیل در کشورهای خارجی، بار دیگر همچون تیرماه ۱۳۹۱ به برنامه‌ریزی برای ترور غیرنظامیان اسرائیلی روی آوردند؛ اما این بار هدف نه توریست‌های اسرائیلی بلکه بازرگانان اسرائیلی ساکن اروپا، آفریقا و آمریکا جنوبی بود.
در این راستا، سپاه قدس از نیروهای نیابتی خود برای اجرای حملات تروریستی بهره برد. از این میان می‌توان به اعضای سپاه حسینیون جمهوری آذربایجان، سپاه زینبیون پاکستان و حزب‌الله لبنان اشاره کرد؛ افرادی که عمدتا دو تابعیتی بودند و می‌توانستند راحت و بدون نیاز به روادید سفر کنند. این افراد اطلاعاتی از اهداف حملات تروریستی چون بازرگانان اسرائیلی سرشناس گرد آوردند و پس از جمع‌آوری این اطلاعات آن‌ها را در اختیار آدمکش‌های دیگر که عمدتا محلی بودند، قرار می‌دادند.
با این حال، جمهوری اسلامی و سپاه قدس تا به حال موفق نشده‌اند با کمک اعضای نیروهای نیابتی خود غیرنظامیان سرشناس اسرائیلی چون بازرگان موفق این کشور در فراسوی مرزهای آن را ترور کنند. در تمامی موارد در ماه‌های گذشته، موساد موفق شد عوامل سپاه قدس را که در حال بررسی عملیات بودند شناسایی و امکان دستگیری آن‌ها را فراهم کند. معلوم نیست موساد تا چه زمان می‌تواند از شهروندان این کشور در فراسوی مرزهای خود محافظت کند، اما آنچه مشخص است، ضعف دستگاه‌های اطلاعاتی و امنیتی جمهوری اسلامی ایران در پیشبرد عملیات جاسوسی و حمله‌ها خود در کشورهای اروپایی، شرق آسیا و شمال آفریقا است.
